Rangkaian cerita jenaka Melayu

Syd

Rangkaian cerita jenaka MelayuOleh Dr. Syed Ali Tawfik al-Attas


PADA bulan Jun yang lepas, selepas berbulan-bulan mengimbas serta mengumpul cerita-cerita jenaka yang telah diriwayatkan kepada saya oleh ahli-ahli keluarga dan sahabat-sahabat saya, cerita-cerita jenaka yang telah diriwayatkan kepada mereka melalui rangkaian budaya mereka, telah saya himpunkan di dalam sebuah buku bertajuk Eh! Wat Yu Talking, yang seterusnya diterbitkan oleh pihak Malaysian Publishing House (MpH).

Sesungguhnya, sejumlah besar cerita-cerita tersebut dikongsi oleh ramai budaya dan tradisi, khususnya di antara mereka dari dunia Islam.

Di negara-negara Arab contohnya, tajuk-tajuk cerita yang dikongsi bersama di dalam kebanyakan cerita jenaka dan cerita yang mencerminkan peringkat asas- asas akhlak, biasanya melibatkan seorang bernama Juha; di negara-negara di mana bahasa Farsi merupakan bahasa perantaraan di mana tajuk-tajuk cerita tersebut tidak berubah, melibatkan seorang yang bergelar Mulla Nasruddin; di negara-negara di mana bahasa Turki merupakan bahasa perantaraan cerita-cerita jenaka dan yang mencerminkan peringkat asas-asas akhlak itu tadi melibatkan seorang yang dikenali sebagai Hoca Nasruddin.

Di negeri-negeri Tanah Melayu pula di mana bahasa perantaraan merupakan bahasa Melayu, nama-nama masyhur seperti Pak Pandir dan Abu Nawas biasanya dikaitkan dengan cerita-cerita jenaka, cerita-cerita kelakar yang bernas, dan cerita-cerita yang mencerminkan perangkat asas-asas akhlak.

Walaupun sebenarnya himpunan cerita-cerita jenaka yang telah diterbitkan itu tadi tidak boleh dianggap sebagai kepunyaan mana-mana pihak, bangsa ataupun budaya, saya telah menyifatkan cerita-cerita jenaka yang terkandung di dalam buku tersebut sebagai jenaka Melayu disebabkan cerita-cerita tersebut wujud di negeri-negeri Tanah Melayu, apatah lagi saya menanggap diri saya sebagai seorang Melayu menurut takrif 慚elayu